s
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
tego ktoś dąży uparcie, co uważa za wielkie. Stąd Filozof mówi8): wielkoduszny nie
jest przekorny (uparty), bo. dla niego żadna rzecz materialna nie jest wielka .
55
Artykuł 3.
CZY PRÓ%7Å‚NOZ JEST GRZECHEM ZMIERTELNYM ?
1. Wydaje się, że próżność jest grzechem śmiertelnym. Nic bowiem innego nie
wyklucza nagrody wiecznej, jak tylko grzech śmiertelny, a próżność nagrodę tę
wyklucza, gdyż u Mateusza powiedziano1): Strzeżcie się, abyście sprawiedliwości
waszej nie czynili przed ludzmi, abyście byli widziani od nich, bo inaczej zapłaty mieć
nie będziecie u ojca waszego, który jest w niebiesiech .
2. Kto przywłaszcza sobie własność Bożą, grzeszy śmiertelnie. Otóż przez dążenie do
próżne] chwały, człowiek przywłaszcza sobie to, co należy się Bogu, gdyż
powiedziano u Izajasza2), chwały mojej nie dam nikomu , a w I Liście do
Tymoteusza3): jedynemu Bogu cześć i chwała . Zatem próżna chwała jest grzechem
śmiertelnym.
3. Ten grzech wydaje się być śmiertelnym, który jest najbardziej niebezpieczny i
szkodliwy. Otóż grzech próżnej chwały jest takim, gdyż słowa I Listu do
Tessaloniczan4): Boga, który doświadcza serc waszych , objaśnia Augustyn nastę-
pująco5): Jak wielką siłę szkodzenia ma miłość chwały ludzkiej odczuje ten tylko,
kto wydał jej wojnę; bo chociaż łatwo komuś przychodzi sławy nie pożądać, gdy mu
jej odmawiają, to jednak bardzo trudno jest nie cieszyć się nią, gdy jest . Zaś
Chryzostom mówi6), że .próżność wchodzi skrycie, i niezauważenie wykrada co jest
wewnątrz serca . Wobec tego próżna chwała jest grzechem śmiertelnym.
Sprzeciwia się jednak temu to, co mówi Chryzostom7): gdy inne wady są w
sługach diabła, próżną chwałę spotyka się nawet u sług Chrystusa , u których przecież
nie ma żadnego grzechu śmiertelnego. Zatem próżność nie jest grzechem śmiertelnym.
Według mego zdania grzech jest śmiertelnym stąd, że jest sprzeczny z miłością8). Zaś
grzech próżności, brany w jego istocie, nie wydaje się być sprzeczny z miłością
blizniego, natomiast może być sprzeczny z miłością Boga dwojako. Po pierwsze przez
materię, z której ktoś się chwali; a więc, gdy ktoś chwali się czymś fałszywym, co jest
niezgodne z należnym Bogu szacunkiem, o czym mówi Ezechiel9): Podniosło się
serce twoje l rzekłeś: Bogiem ja jestem , oraz Apostoł10):
Cóż masz, czegoś nie otrzymał? A jeśliś otrzymał, czemu się chełpisz, jakobyś
nie otrzymał? Albo też, gdy ktoś dobro doczesne, którym się chlubi, stawia wyżej
Boga, czego zakazuje Jeremiasz w słowach u): Niech się nie chlubi mądry mądrością
swoją l niech się nie chlubi mężny męstwem swoim, i niech się nie chlubi bogaty
bogactwem swoim; ale niech się tym chlubi, który się chlubi, że umie i zna mnie .
Albo, wreszcie, gdy ktoś wyżej stawia świadectwo ludzi, niż świadectwo Boga;
przeciw tym powiedziane jest u Jana12): umiłowali chwałę ludzką bardziej niż
chwałę Bożą .
Sprzeczność z miłością Boga może również pochodzić ze strony samego
chwalącego się, kiedy tenże zmierza ku chwale jako ostatecznemu celowi, ze względu
na który pełni dobre uczynki l dla którego osiągnięcia nie waha się nawet dokonać
czegoś, co się Bogu sprzeciwia. Stąd pochodzi grzech śmiertelny. Dlatego Augustyn
mówi13), że wada ta mianowicie zamiłowanie w sławie ludzkiej jest tak wroga
należytej wierze, jeśli w sercu większa jest żądza chwały niż bojazń i miłość Boga, że
56
Pan wyraził się14): Jakże możecie wierzyć wy, którzy chwałę jeden od drugiego
bierzecie, a chwały, która od samego Boga jest, nie szukacie? Wszakże zamiłowanie
w chwale u ludzi, choćby ta chwała była bezpodstawna, ale jeśli nie jest niezgodna z
miłością, ani z przedmiotem, w którym się jej szuka, ani z intencją szukającego
chwały, nie jest grzechem śmiertelnym, lecz lekkim.
Ad 1. Nikt nie zasługuje na życie wieczne grzesząc; stąd czyn cnotliwy traci siłę
zasługi na życie wieczne, jeśli jest dokonany z próżności, choćby ta próżność nie była
grzechem śmiertelnym. Kiedy jednak próżność powoduje utratę nie tylko wartości
zasługi pojedynczego dobrego czynu, lecz samej wiecznej nagrody, wtedy próżność
jest grzechem śmiertelnym.
Ad 2. Kto jest chciwy na próżną chwałę, nie zawsze sięga po tę wyższość, która
należy się Bogu. Inna jest bowiem chwała należna Bogu, a inna, która należy się
człowiekowi, cnotliwemu lub bogatemu.
Ad 3. Próżność jest uważana za grzech niebezpieczny nie tylko z powodu własnej
ciężkości, lecz również z tego powodu, że usposabia do ciężkich grzechów; gdyż na
skutek próżności człowiek staje się zarozumiałym i zbytnio zaufanym w sobie; zatem
próżność powoli przysposabia człowieka do tego, że zostaje pozbawiony dóbr
wewnętrznych.
Artykuł 4.
CZY PRÓ%7Å‚NOZ JEST WAD GAÓWN?
1. Wydaje się, że próżność nie; jest wadą główną. Wada bowiem, która rodzi się
zawsze z innej wady, nie wydaje się być główną. Otóż, ponieważ próżność zawsze
rodzi się z pychy, zatem nie jest wadą główną.
2. Cześć wydaje się być czymś bardziej naczelnym niż chwała, która jest jej skutkiem.
Otóż ambicja, która jest nieporządną żądzą czci, nie jest wadą główną; w
konsekwencji nie jest nią również żądza próżnej chwały.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]