s
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
wybuchem pyłu węglowego lub zostały zaliczone do klasy A zagro\enia wybuchem pyłu
węglowego.
Zagro\enie wybuchem pyłu węglowego
Pokłady węgla lub ich części oraz wyrobiska górnicze mo\emy zaliczać do klasy A lub
klasy B zagro\enia wybuchem pyłu węglowego.
Do klasy A zagro\enia wybuchem pyłu węglowego zalicza się pokłady węgla lub ich
części, wraz z wyrobiskami drą\onymi w tych pokładach lub częściach, w których występuje
pył węglowy zabezpieczony w sposób naturalny.
Do klasy B zagro\enia wybuchem pyłu węglowego zalicza się pokłady lub ich części,
wraz z wyrobiskami drą\onymi w tych pokładach lub częściach, które nie spełniają wymagań
dla klasy A.
Do klasy A zagro\enia wybuchem pyłu zalicza się wyrobiska, w których występuje pył
węglowy zabezpieczony w sposób naturalny lub nie ma odcinków z pyłem kopalnianym
niezabezpieczonym w sposób naturalny, dłu\szych ni\ 30 m, przy czym odległość między
tymi odcinkami nie mo\e być mniejsza ni\ 100 m.
Do klasy B zagro\enia wybuchem pyłu węglowego zalicza się wyrobiska lub ich części,
które nie spełniają wymagań podanych powy\ej.
Mechanizm wybuchu pyłu węglowego
Odró\nia się trzy fazy wybuchu:
1. działanie podmuchu powoduje nierównomierne i turbulentne stę\enie obłoku; od energii
inicjału zale\y wielkość obłoku, stę\enie i rodzaj;
2. działanie płomienia czynnik termiczny odgazowuje pył węglowy w sąsiedztwie
płomienia; wydzielające się z niego części lotne tworzą z tlenem mieszaninę wybuchową;
produkty spalania rozprę\ają się powodując powstanie obłoku wtórnego;
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
3. powstanie czadów powybuchowych stę\enie tlenku węgla CO dochodzi do kilkunastu
procent.
Do powstania wybuchu pyłu węglowego w wyrobisku kopalnianym konieczne są
następujące warunki:
- pył węglowy musi występować w odpowiedniej ilości i jakości,
- musi być utleniacz, a więc odpowiednia ilość tlenu,
- musi być przestrzeń ograniczona, gdy\ na otwartej przestrzeni nie powstanie obłok
o stę\eniu wybuchowym,
- musi zaistnieć czynnik mechaniczny powodujący wzbicie obłoku pyłu,
- musi zadziałać czynnik termiczny powodujący ogrzanie, zapalenie i wybuch.
Pierwsze trzy warunki są przewa\nie spełnione w wyrobiskach dołowych, w których
występuje pył węglowy.
Mechaniczne wzbicie zalegającego w wyrobisku pyłu węglowego mo\e z łatwością
nastąpić wskutek uderzenia fali powietrza powstającego przy odstrzeleniu MW w przodkach,
przy ładowaniu węgla, przy zawałach lub tąpnięciach, przy wybuchach metanu i innych.
Czynnikiem termicznym zdolnym zapalić obłok pyłu węglowego mo\e być np. płomień,
jaki mo\e powstać przy nieprzepisowym wykonywaniu robót strzełowych. Szybkość
rozprzestrzeniania się wybuchu, którą charakteryzuje prędkość przenoszenia się płomienia
jest bardzo du\a i osiąga przy wybuchach tzw. łagodnych do 220 m/s, średnio gwałtownych
do 500 m/s i bardzo gwałtownych do 2000 m/s. Płomień mo\e wywołać wybuchy MW
i spłonek spotkanych w wyrobisku oraz powodować śmiertelne oparzenia ludzi. Czoło
płomienia poprzedza fala uderzeniowa i jej zasięg jest daleko większy ni\ zasięg płomienia.
Uderzenia fali podmuchu mogą spowodować śmiertelne ofiary w ludziach i ogromne szkody
w wyrobiskach kopalni. Dodać nale\y, \e w wyniku wybuchu pyłu węglowego powstają du\e
ilości tlenku węgla. Zawartość tlenku węgla po wybuchu dochodzi do 10%, podczas gdy
maksymalna dopuszczalna przepisami zawartość tlenku węgla wynosi 0,0026%, zaś 0,3% CO
i powy\ej stanowi śmiertelne zagro\enie dla organizmu człowieka. Wybuchy mogą równie\
zapoczątkować po\ar w kopalni.
Miejsca mo\liwego zapoczątkowania wybuchu pyłu węglowego
Miejscami mo\liwego zapoczątkowania wybuchu pyłu węglowego są w szczególności:
1. miejsca wykonywania robót strzałowych w wyrobiskach zagro\onych wybuchem pyłu
węglowego,
2. miejsca urabiania węgla,
3. miejsca stwierdzonych nagromadzeń metanu w ilości co najmniej 1,5%,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]